Alimenty na rzecz dzieci w wyroku rozwodowym

Jak wspominaliśmy w poprzednich artykułach dotyczących rozwodu, w świetle prawa polskiego wyrok rozwodowy rozstrzyga nie tylko o rozwiązaniu małżeństwa, ale również m.in. o kwestiach związanych z władzą rodzicielską i o świadczeniach alimentacyjnych jakie przysługują dzieciom. W poniższym artykule przybliżymy Państwu czym są alimenty, w kolejnym natomiast jak zabezpieczyć koszty utrzymania dziecka w trakcie rozwodu.
Zapraszamy do lektury. 

Czym są alimenty? 

W polskim systemie prawnym, istnieje tzw. „obowiązek alimentacyjny”, który Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy definiuje jako obowiązek dostarczania środków utrzymania. Rzeczony obowiązek według artykułu 128 kodeksu, obciąża co do zasady osoby spokrewnione – czyli krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Nie dotyczy małżonków, chyba że chodzi o wyjątkowy przypadek alimentów na rzecz byłego małżonka po rozwodzie. Jednak zdecydowanie najczęściej alimenty orzekane są na rzecz dzieci i właśnie temu zagadnieniu poświęcony jest niniejszy artykuł.

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka

Źródłem obowiązku alimentacyjnego jest pokrewieństwo. Zatem w świetle prawa, aby obowiązek świadczenia alimentów miał miejsce, nie ma znaczenia to, czy dziecko pochodzi z małżeństwa, czy też ze związku nieformalnego. Nie ma również znaczenia, czy rodzicowi przysługuje władza rodzicielska. 

Jak mówi art. 133 KRiO – rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Co to oznacza w praktyce? 

Oznacza to, że obowiązek alimentacyjny nie ustaje automatycznie z momentem osiągnięcia przez dziecko pełnoletności, lecz trwa do czasu, kiedy dziecko osiągnie zdolność samodzielnego utrzymywania się. Zatem nawet jeśli dziecko jest już pełnoletnie, ale kontynuuje naukę i nie ma możliwości podjęcia pracy oraz osiągania wystarczających dochodów na samodzielne utrzymanie się, to obowiązek alimentacyjny rodziców trwa nadal.

Jeśli natomiast dziecko osiągnęło pełnoletniość, zakończyło już edukację i mimo potencjalnych możliwości nie podejmuje zatrudnienia – wówczas alimenty nie powinny zostać zasądzone, a jeśli zostały już przyznane, powinny ulec uchyleniu. Ponadto ustawodawca przewiduje możliwość uchylenia świadczeń alimentacyjnych względem pełnoletniego dziecka, jeśli są one połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla rodziców.  

Wysokość alimentów na dziecko

Wysokość alimentów jest ustalana indywidualnie dla każdego dziecka i jest uzależniona od kilku istotnych czynników. Oceniając możliwości spełnienia obowiązku alimentacyjnego, sąd bierze pod uwagę nie tylko wysokość otrzymywanych dochodów, ale i możliwości ich uzyskania. Obowiązuje również zasada tzw. równej stopy życiowej, która w praktyce oznacza, że dziecko ma prawo żyć na takim samym poziomie, na jakim żyją jego rodzice. Upraszczając jednak, kluczowymi dla ustalenia zakresu i wysokości obowiązku alimentacyjnego, są:

• usprawiedliwione potrzeby dziecka; 
• możliwości majątkowe rodzica zobowiązanego do alimentacji.

Usprawiedliwione potrzeby dziecka 

W zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka, wchodzą wszystkie potrzeby których zaspokojenie jest niezbędne do życia i rozwoju. Sąd ustalając stan faktyczny bierze pod uwagę takie okoliczności jak wiek, stan zdrowia, uzdolnienia i zainteresowania dziecka. Ponadto do usprawiedliwionych potrzeb dziecka zalicza się w szczególności:

• wyżywienie,
• mieszkanie,
• leczenie,
• odzież,
• środki higieny osobistej,
• koszty wychowania i kształcenia,
• wydatki na rozrywkę i wypoczynek.

Możliwości zarobkowe rodzica 

Oceniając możliwości spełnienia obowiązku alimentacyjnego, sąd bierze pod lupę możliwości zarobkowe rodzica zobowiązanego do alimentacji i traktuje je dość szeroko.  Sąd bada wysokość otrzymywanych dochodów, ale również potencjał ich uzyskania. Ocenia zatem takie aspekty jak:

• średnie wynagrodzenie,
• wszelkie premie, dodatki, nagrody z tytuły wykonywanej pracy,
• dodatkowe dochody z tytuły wynjamu, dzierżaw,
• stan posiadania (nieruchomości, udziały w spółkach itp.),
• potencjalne możliwości uzyskania zarobków. 

Wyrok w sprawie o zasądzenie alimentów – co dalej?

Należy mieć na uwadze, że gdy zapadnie wyrok w sprawie alimentów, czy w wyniku postępowania rozwodowego, czy postępowania alimentacyjnego – ich wysokość nie jest ustalana na zawsze. Wraz z wiekiem dziecka, wzrastają również jego potrzeby, a co za tym idzie powinna również zmieniać się wysokość alimentów. O ich zmianę każdorazowo może wystąpić rodzic sprawujący codzienną pieczę nad małoletnim dzieckiem, a także samo dziecko, gdy osiągnie pełnoletność. Prawo dopuszcza również sytuację analogiczną względem rodzica obciążonego obowiązkiem alimentacyjnym. Jeśli bowiem dojdzie do znaczącego pogorszenia się poziomu życia zobowiązanego do alimentacji, istnieje możliwość obniżenia ich wysokości.

Jeśli chcieliby Państwo zasięgnąć porady prawnej w zakresie prawa rodzinnego, lub szukają Państwo rzetelnej obsługi prawnej w sprawie rozwodowej, czy w procesie alimentacyjnym zapraszamy do kontaktu z kancelarią.